Met imaginatie, het ingeschapen vermogen waarmee we zowel onszelf als de buitenwereld ervaren, kan met dieper gelegen regionen in de psyche contact gemaakt worden, waaronder met de helende en creatieve bronnen die er in ieder van ons zijn. Het is in de transcendente dimensie van imaginatie waarin dit ten volle tot expressie komt.
Zonder vooringenomenheid
De manier en attitude waarmee er contact gemaakt wordt met een beeld is van het allergrootste belang. Elk beeld, of het nu een mes, een zandkorrel, een moeras, een afgrond, een wond, een monsterlijk wezen of een nachtegaal is, zal, zodra er een echt contact plaatsvindt, volledig met al je innerlijke zintuigen, zonder enige vooringenomenheid, zal het beeld tenderen haar eigen identiteit te onthullen, met andere woorden het beeld gaat dan zijn ware transcendentale natuur tonen.
Diepere geestestoestand
Hoewel we dezelfde taal gebruiken als waarmee we de buitenwereld ervaren, heeft innerlijk zien, aanraken, ruiken, voelen en voelen een geheel andere impact. Het lijkt vergelijkbaar met hoe wij de buitenwereld ervaren, maar het is eigenlijk heel iets anders. Contact maken met een beeld, een gevoel, of welke andere innerlijke perceptie dan ook, brengt ons in een diepere geestestoestand. Hoe meer we in staat zijn ons innerlijke vermogen te gebruiken om waarlijk, zonder enig vooroordeel, aan te voelen en werkelijk contact maken met wat we van binnen ervaren, hoe dieper de ervaring zal zijn en hoe meer ‘het beeld’ haar intrinsieke transcendentale dimensie zal onthullen. In een vorige blog heb ik daarvan al een aantal voorbeelden uit de praktijk beschreven: Imaginatie is als diepzee duiken.
Ik-sterk*
Maar als er angst is, angst voor wat je in je beelden tegenkomt, dien je jezelf eerst voldoende sterk te maken. Voldoende sterk worden om in staat te zijn datgene wat de beelden je laten zien onder ogen te kunnen komen, emotioneel aan te kunnen, zodat je er echt mee in contact kan komen. Relaxatie, fysieke gronding en ademhaling zijn sleutelelementen bij het versterken van de ‘ik-sterkte’, voordat je dan verder gaat in het contact maken.
Sylvia, een veertiger, voelde zich geestelijk misbruikt door haar minnaar, die haar verraadde en verliet. Ze voelt zich ellendig, verloren, vergeten en ontkend. Het roept al haar herinneringen op aan wat haar moeder haar op een dag vertelde, iets dat haar hele leven als een donkere schaduw boven haar heeft gehangen: haar moeder probeerde haar te aborteren, maar de pogingen mislukten.
Als de therapeut voorstelt om verbinding te maken met dat vreselijke, ellendige gevoel, als ze in haar binnenwereld gaat, ziet ze een dood embryo in een donkere hoek liggen, als een vergeten vuile dweil. Ze is geschokt en voelt zich aanvankelijk volledig gebroken. Als ze na enige tijd haar kracht weer heeft gevonden, durft ze het embryo te benaderen, een proces dat enkele weken in beslag neemt. Dan begint ze tot haar verbazing langzaamaan te voelen dat het embryo niet dood maar levend is. Het heeft eenvoudigweg haar oprechte aandacht en zorg nodig.
In het contact dat Sylvia maakt met het kleine embryo, vanuit haar hart, begint zij zich te realiseren dat zij het ook zelf is die daar in een donkere hoek ligt, en dat het haar intens doorvoelde contact is die het embryo tot leven brengt, aangezien de ware aard ervan leven en licht is.
* Ik-sterkte is het psychische en emotionele vermogen om met innerlijke gesteldheden, emoties en andere psychische energieën contact te kunnen maken of anders gezegd ‘het vermogen om wat er bij je van binnen en in de externe wereld gebeurt aan te kunnen’.
Jan Taal, november 2023
Lees meer over de theorie en praktijk van imaginatie en voorbeelden uit de praktijk in het Engelstalige Imagery in therapy, counselling and coaching of in het Nederlandstalige De drie stadia van imaginatie.
