Levenskunst en imaginatie

Alles wat we in het leven doen wordt aangestuurd door het beeld ervan. De innerlijke beeldenwereld is het speelveld van onze drijfveren, verlangens, mogelijkheden en belemmeringen. Met imaginatie kun je leren te navigeren in die binnenwereld en toegang te krijgen tot je vitale levensbronnen. Levenskunst is je vitaliteit en creatieve vermogens gebruiken én die aanwenden in de wereld waarin je leeft.

Levenskunst is enerzijds ‘coördineren’ van alles wat je van binnenuit beïnvloedt en beroert, en is anderzijds dealen met waarmee je geconfronteerd wordt in de buitenwereld, de omstandigheden waarin je leeft, je familie, relaties en werk, de maatschappij, de tijd, je geschiedenis. In diepste zin is de externe wereld jouw eigendom, het terrein wat je gegeven is, het is als een (verborgen) deel van jezelf, het domein om jouw kwaliteiten en creatieve vermogens in te gebruiken.

Het leren managen van je binnenwereld

De eerste stap is het leren kennen van je binnenwereld. Imaginatie is daar een hele goede methode voor. In het stadium daarna begin je de verschillende behoeftes, talenten en drijfveren die er in je zijn te coördineren en ga je die verschillende psychobiologische energieën op een evenwichtige wijze een plek geven in je leven, ook daar is imaginatie een voortreffelijke methode voor. Zodra er een stevig middelpunt komt in jezelf kunnen je talenten en creatieve vermogens tot wasdom komen.
Het opschonen van blokkades of remmingen is vanzelfsprekend een essentieel onderdeel in het proces dat het ‘coördineren van jezelf’ is.

Net zoals er in ons zonnestelsel de zon is die ons leven geeft, zo zit erin ieder van ons een bron van zelfversterking en verwerkelijking. Dit is ook te vergelijken met de wortels en de stam van een boom waaruit takken, bladeren en vruchten blijven groeien als ze de kans krijgen. Die vitale creatieve bron in ons is universeel van aard. Het is onze diepe verbinding met alles wat bestaat, van de ander tot en met elke steen en waterdruppel, maar dat is een geheim

Over imaginatie

Het beeldend vermogen is niet iets wat aangeleerd is, we hebben het allemaal, het is aangeboren. Een nog mooier woord is ‘ingeschapen’. Verbeelden is immers wat de mens voortdurend doet, net als ademen, het is een kernfunctie van de psyche en bepaalt onze beleving en gedrag continu.
Elke actie, elke nieuwe ontwikkeling wordt aangestuurd door het beeld ervan. Reclamemakers, beïnvloeders op elk gebied en goede leraren gebruiken het voortdurend. Met imaginatie kan je bewust je beeldend vermogen gaan gebruiken, voor je ontwikkeling en voor het zin en richting geven aan je leven.

Net zoals er in ons zonnestelsel de zon is die ons leven geeft, zo zit erin ieder van ons een bron van zelfversterking en verwerkelijking. Dit is te vergelijken met de wortels en de stam van een boom waaruit takken, bladeren en vruchten blijven groeien als ze de kans krijgen.
In het derde stadium van imaginatie kan je je bewust worden dat onze innerlijke wereld en de externe wereld uit dezelfde bron ontspringen, en dat we het buitengewone vermogen hebben om kwaliteiten en vaardigheden te kunnen creëren vanuit deze bron, middels imaginatie en de concrete toepassingen daarvan in het dagelijkse leven.*

Het mystieke stadium van imaginatie

De vitale creatieve bron in ons is universeel van aard en we bezitten die allemaal. Het is onze diepe verbinding met alles wat bestaat, van ‘de ander’ tot en met elke steen en waterdruppel. Deze intrinsieke, creatieve verbinding met de externe wereld is meestentijds echter verborgen voor ons ‘normale’, beperkte bewustzijn.
Hoe meer we dieper bewust contact maken met de beleving van de innerlijke en de externe wereld, hoe meer we de oergrond van het bestaan, het onsterfelijke Zelf, zullen ervaren en beseffen dat er niets anders is dan het absolute zijn, al het andere is als het flikkeren van de schaduwen op de muren van onze grot (Plato). Pas als we uit de grot komen, zien we de ware bron, de zon.
In zekere zin is elk beeld als een lichtstraal. Als we eenmaal echt contact hebben met een beeld en het accepteren, zelfs als het in het begin een onaangename, negatieve ervaring vertegenwoordigt, zal het ons een kernkwaliteit van leven brengen, die we ons eigen kunnen maken en gebruiken ten behoeve van onszelf en de wereld waarin we leven.

Baten en valkuilen

Bewust en doelgericht je beeldend vermogen gebruiken kan je veel opleveren en goeds brengen. Maar er zijn ook valkuilen.
Als een stevig psychologisch centrum niet voldoende in de persoon ontwikkeld is (ik-sterkte; eerste en tweede stadium van imaginatie), kan er met imaginatie een excessieve overstroming van het bewustzijn plaatsvinden, waardoor de persoon zodanig uit balans raakt dat zijn welzijn en psychologische balans in gevaar komt.
Wanneer imaginatie louter een cognitieve of emotionele ervaring blijft zonder enige positieve praktische integratie in het dagelijks leven, kan het zelfs ook negatieve effecten hebben op het leven van de persoon en diens persoonlijke ontwikkeling blokkeren.**
Als middel om de kunst van het leven te ontwikkelen, is imaginatie een waardevolle én indringende onderneming. Het vereist een open geest, de bereidheid om ook ‘onaangename’ psychische delen te ontmoeten én het vraagt ​​om proactief handelen in de buitenwereld met wat verworven is. Het doorlopen van de stadia van imaginatie is een enorm fascinerend proces, tegelijkertijd ontroerend en vitaliserend, omdat in de diepste zin elk beeld, ongeacht de zintuiglijke of intuïtieve vorm, voortkomt uit de bron van het leven.

Jan Taal, juni 2022

* Lees meer over De drie stadia van imaginatie
en over Imagery in therapy, counselling and coaching

** Oettingen, G & Mayer, D . (2002) . The Motivating Function of Thinking About
the Future: Expectations Versus Fantasies . Journal of Personality and Social Psychology, vol . 83, 5, 1198-1212.

Levenskunst en imaginatie
Online lezing-workshop op 5 september 2022 19.00- 21.30 uur
Info

Meer blogs

Topprestaties en imaginatie

Topprestaties en imaginatie

Hoe komt het dat de ene sporter op het juiste moment een topprestatie levert en een ander juist niet als het er op aan komt? Imaginatie wordt steeds populairder bij topsporters. Hoe doen zij dat en hoe werkt het?

Lees meer
Review

Review

Ik ben de Amsterdam School voor Imaginatie ontzettend dankbaar...

Lees meer